|
Informacje nieaktualne przygotowane na marcową edycję konferencji, która się nie odbyła z powodu koronawirusa. Aktualne Informacje można znaleźć na stronie: https://ptpk.org/tydzien_mozgu.html Tydzień Mózgu 2020 w Krakowie pod hasłem - „ Osiągnięcia neuronauki w XX i XXI wieku ” 19-24 października 2020, godz. 17.00 Program Tygodnia Mózgu 202019.10.2020, poniedziałek
Dr hab. Marta Obara-Michlewska „ Ty śpisz, a on pracuje - rola układu glimfatycznego w usprawnianiu pracy mózgu ” 20.10.2020, wtorek
Prof. dr hab. Jolanta Barańska „ Receptory związane z białkiem G: Historia odkryć, Nagrody Nobla 1971, 1994, 2012 ” 21.10.2020, środa
Dr hab. Grzegorz Kreiner 22.10.2020, czwartek
Dr Joanna Chłopicka
„ Czy dieta i suplementy mogą wspomóc pracę mózgu? ” 23.10.2020, piątek
Dr hab. Małgorzata Zawadzka
„ Komórki macierzyste w naprawie urazów rdzenia kręgowego - aktualny stan wiedzy ” 24.10.2020, sobota
Prof. dr hab. Małgorzata Kossut „ Neuromodulacja - magnetyczna i elektryczna interwencja w pracę mózgu? ” |
 
Projekt plakatu: Michał Wilczkowski - doktorant w Zakładzie Biochemii Mózgu 
Elżbieta Pyza: "Zaglądanie do wnętrza mózgu" Dziennik Polski - Akademicki, 17.02.2007 (pdf, 176 kB)Przekaż 1% podatku |
|
Organizatorzy: Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika, Sponsorzy: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. dr hab. Elżbieta Pyza (przewodnicząca), prof. dr hab. Irena Nalepa, Materiały z konferencji zostaną opublikowane w czasopiśmie "
Wszechświat " Nr 1-3/2020, |
|
Streszczenia wykładów
„ Ty śpisz, a on pracuje - rola układu glimfatycznego w usprawnianiu pracy mózgu ”
Dr hab. Marta Obara-Michlewska
Zakład Neurotoksykologii, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego PAN, Warszawa
Układ glimfatyczny pełni w mózgu rolę układu limfatycznego. Termin ten, oraz mechanizm działania, zaproponowała w 2012 roku Profesor Maiken Nedergaard z Uniwersytetu w Rochester (USA). Litera „g” w nazwie pochodzi od słowa „glej”, czyli komórek glejowych, astrocytów, które współuczestniczą w działaniu układu glimfatycznego. Zasada działania układu glimfatycznego polega na usuwaniu zbędnych produktów przemiany materii, wymienianych z płynu międzykomórkowego do przepływającego wzdłuż przestrzeni okołonaczyniowych płynu mózgowo-rdzeniowego. Następnie płyn mózgowo-rdzeniowy, zawierający przeznaczone do usunięcia metabolity, odprowadzany jest z mózgu do szyjnych i oponowych naczyń limfatycznych W procesie tym pośredniczą astrocyty, na wypustkach których ulega ekspresji białko akwaporyna 4, będąca kanałem transportującym wodę i w ten sposób ukierunkowująca krążenie płynów w mózgu. Wykazano, że układ glimfatyczny działa aktywniej podczas snu, co stanowi uzupełnienie teorii dotyczących znaczenia snu dla fizjologii ssaków: w jego trakcie następuje detoksykacja mózgu z gromadzących się, potencjalnie szkodliwych, produktów przemiany materii. Ponadto zaobserwowano, że zaburzenia funkcji układu glimfatycznego towarzyszą stanom patologicznym układu nerwowego, takim jak choroba Alzheimera, Parkinsona, udar krwotoczny, urazy, encefalopatia wątrobowa. Otwartym pozostaje pytanie, kluczowe dla opracowania skutecznych terapii, czy dysfunkcja układu glimfatycznego związana z tymi zaburzeniami jest ich przyczyną, czy skutkiem. Układ glimfatyczny wzbudza wiele kontrowersji, a ponieważ większość dotychczasowych eksperymentów przeprowadzono na myszach, konieczne są dalsze badania, zmierzające do pełnego wyjaśnienia mechanizmu działania układu glimfatycznego i jego roli w patofizjologii ośrodkowego układu nerwowego.
Powrót
„ Receptory związane z białkami G: Nagroda Nobla 1971, 1994, 2012 ”
Prof. dr hab. Jolanta Barańska
Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN, Warszawa
W wykładzie zostanie przedstawiona historia odkryć naukowych, które poczynając od początku XX w. doprowadziły do wyjaśnienia jak działa i jak jest zbudowany receptor odbierający sygnały od zewnątrzkomórkowych agonistów - hormonów czy neurotransmiterów. Opisuje rolę białek G, pośredników w sprzężeniu między receptorem a enzymem - białkiem efektorowym, przekazującym dalej sygnał do wnętrza komórki. Przybliża także sylwetki naukowe Noblistów uhonorowanych Nagrodą Nobla w latach 1971, 1994 i 2012.
Powrót
„ Sto lat - czy naprawdę wszyscy chcemy żyć tak długo? Choroby neurodegeneracyjne jako nieodłączny element starzenia mózgu i próby poszukiwania efektywnych terapii ”
Dr hab. Grzegorz Kreiner
Zakład Biochemii Mózgu, Instytut Farmakologii im. Jerzego Maja PAN w Krakowie
Wszyscy z nas chcieliby żyć długo, zdrowo i szczęśliwie. Niestety, nie zawsze jest to możliwe i - paradoksalnie - najpoważniejszym z zadań jakie stoi przed współczesną medycyną jest nie tyle samo przedłużenie życia ludzkiego, co utrzymanie go we względnie dobrym zdrowiu do ostatnich dni. Jednym z największych zagrożeń dla dobrej kondycji umysłowej i fizycznej w podeszłym wieku są choroby neurodegeneracyjne, w znacznej większości o nieustalonej etiologii. Pomimo ogromnych wysiłków, gigantycznych funduszy i wielu lat badań zmierzających do zrozumienia molekularnych podstaw neurodegeneracji, postęp w tej dziedzinie nie wydaje się szczególnie spektakularny biorąc pod uwagę aktualne możliwości terapeutyczne. Dostępne farmakoterapie ograniczają się do leczenia objawowego i nie są w stanie zahamować postępu choroby związanej z nieodwracalną utratą komórek nerwowych, a szans na znalezienie skutecznego sposobu leczenia przyczynowego jak na razie nie widać. Być może lepszą strategią okażą się badania prowadzone w kierunku neuroprotekcji i wykorzystania wciąż niezbyt dobrze poznanych, naturalnych mechanizmów obronnych organizmu, co przy rozwoju wczesnej diagnostyki pozwoliłoby na skuteczną prewencję.
Powrót
„ Czy dieta i suplementy mogą wspomóc pracę mózgu? ”
Dr Joanna Chłopicka
Zakład Bromatologii, Wydział Farmaceutyczny Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński, Kraków
Odpowiednie odżywianie się jest istotne dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu człowieka, a szczególnie dla mózgu. Ewolucja spowodowała zwiększenie masy mózgu u człowieka, co stanowiło podstawę do osiągnięcia większych zdolności poznawczych, a było to możliwe dzięki wzrostowi ilości energii związanej ze spożywaniem produktów żywnościowych w większej ilości i o lepszym składzie. Badania na modelach zwierzęcych potwierdzają, że odpowiednie odżywianie się jest niezbędne dla rozwoju mózgu i do prawidłowego funkcjonowania wielu procesów związanych z działaniem układu nerwowego. Wiele składników diety takich jak woda, kwasy tłuszczowe, witaminy i składniki mineralne regulują wzrost, rozwój, różnicowanie się komórek układu nerwowego. Kwasy tłuszczowe, szczególnie wielonienasycone typu ω-3 wydają się być niezbędne do budowy i rozwoju mózgu już w okresie prenatalnym, jak i w ciągu całego życia, odpowiadają za prawidłowe widzenie i opóźniają rozwój chorób neurodegeneracyjnych. Zaleca się dietę MIND, która jest połączeniem zaleceń diety śródziemnomorskiej i diety DASH (ang. Dietary Approaches to Stop Hypertension) aby spowolnić procesy neurodegeneracyjne układu nerwowego..
Powrót
„ Komórki macierzyste w naprawie urazów rdzenia kręgowego - aktualny stan wiedzy ”
Dr hab. Małgorzata Zawadzka
Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN, Warszawa
Urazy rdzenia kręgowego bardzo często prowadzą do nieodwracalnych dysfunkcji ruchowych, paraliżu, zniesienia czucia, zakłócenia czynności układów oddechowego, krążenia i trawiennego oraz wielu zespołów bólowych. Zapobieganie następstwom urazów rdzenia jest wciąż wielkim wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Oczekuje się, że nowoczesne strategie terapeutyczne powinny być skierowane z jednej strony na hamowanie reakcji zapalnej oraz śmierci komórek nerwowych, a z drugiej w kierunku wspomagania regeneracji aksonów, procesu remielinizacji oraz odbudowy i aktywacji sieci neuralnych rdzenia kręgowego poniżej miejsca uszkodzenia. Wyniki badań nad wykorzystaniem przeszczepów komórek o różnym pochodzeniu i potencjale regeneracyjnym, prowadzonych na wystandaryzowanych modelach zwierzęcych, pokazują ich dużą efektywność w rekonstrukcji rdzenia i promowaniu odzyskiwania utraconych funkcji.
Powrót
„ Neuromodulacja - magnetyczna i elektryczna ingerencja w pracę mózgu ”
Prof. dr hab. Małgorzata Kossut
Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN, Warszawa
Nieinwazyjna modulacja pobudliwości mózgu to nowa gałąź badan neuronaukowych i nowa możliwość działań terapeutycznych. W artykule opisane są dwie metody: przezczaszkowa stymulacja magnetyczna i przezczaszkowa stymulacja prądowa, prądem stałym lub zmiennym. Opisane są w skrócie sposoby działania stymulatorów i wpływ obu rodzajów stymulacji na aktywność mózgu. Podane są najpopularniejsze sposoby zastosowania neuromodulacji w leczeniu chorób układu nerwowego i we wzmacnianiu procesów pamięciowych. Na koniec rozważane są możliwe ujemne strony stosowania długotrwałych terapii neuromodulacyjnych..
Powrót
„NEURONAUKA DLA DZIECI: SEKRETY ZMYSŁÓW” - „Dzień Mózgu” dla uczniów szkół podstawowych organizowany przez Instytut Farmakologii im. Jerzego Maja Polskiej Akademii Nauk w Krakowie z pomocą dotacji DANA-FENS Brain Awarness Week grants 2020
We środę 11 marca 2020, w środkowym dniu krakowskiego Tygodnia Mózgu 2020 (w godzinach 9.00 - 14.00), po raz pierwszy w bogatej historii tej dorocznej konferencji, odbędzie się wydarzenie skierowane głównie, choć nie wyłącznie, do uczniów szkół podstawowych. W przedstawionym cyklu pięciu mini-wykładów i warsztatów dotyczących zagadnień budowy i funkcjonowania naszych zmysłów, młodzi uczestnicy zaznajomią się z mechanizmami odpowiedzialnymi za komunikację organizmu z otaczającym go światem zewnętrznym. Będzie to równocześnie okazja do interakcji z nauką - zadawania pytań na temat funkcji mózgu i na poznawanie sekretów zmysłów czyli psikusów jakie mogą nam one płatać na co dzień. Chociaż każda godzina będzie poświęcona jednemu z pięciu zmysłów to w końcu okaże się, że nasze zmysły blisko ze sobą współpracują. O tym wszystkim opowiedzą pracownicy naukowi i doktoranci Zakładu Biochemii Mózgu i Zakładu Neurobiologii Instytutu Farmakologii im. Jerzego Maja PAN w Krakowie. Serdecznie zapraszamy do poznania sekretów zmysłów !!!